De Ronde Venen - Ria de Korte uit Baambrugge, is tijdens de 'primary' van de afdeling Utrecht van het CDA, niet verkozen tot kandidaat voor de afdeling. Hiermee loopt zij een plaats bij de eerste 30 CDA-kandidaten op de kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen mis. 

Met wie zouden ze het liefst een coalitie willen vormen, PvdA of VVD? Eventjes is het stil. Dan zegt Ria de Korte: „Ik vind de VVD toch beter. Lokaal werken we prettig met ze samen.” Ook Sebastiaan den Bak kiest voor de VVD. „Dan weet je meteen waar je aan toe bent: samenwerken met Mark Rutte. Bij de PvdA is het zo’n chaos dat je het niet weet.”

In een zalencomplex in De Bilt heeft de Utrechtse afdeling van het CDA zich verzameld voor „een stukje partijvernieuwing”, zoals de gespreksleider niet zonder trots meldt. Vanavond is er een ‘primary’ voor de provincie Utrecht: de leden kiezen een afgevaardigde voor de kandidatenlijst bij de Tweede Kamerverkiezingen van maart volgend jaar. Geen sollicitatieprocedure in een achterafkamertje, maar een directe, openbare stemming onder de leden.

Het CDA heeft deze voorverkiezing georganiseerd om een probleem het hoofd te bieden waarmee alle politieke partijen in ons land kampen: leden die weglopen of niet meer betrokken zijn. Minder dan 3 procent van de bevolking is partijlid. Uit die kleine groep moeten alle bestuurders en volksvertegenwoordigers gerekruteerd worden. Bij de meeste partijen kan de lijsttrekker nu door de leden gekozen worden. Alleen: bij de komende verkiezingen maakt geen partij van die kans gebruik. Behalve wellicht de PvdA, dit najaar

Het is een pilot. Alleen de provincie Utrecht doet het, en het gaat om een plek bij de eerste dertig van de lijst. Garantie op een Kamerzetel geeft het niet. Het CDA moet eerst maar eens dertig zetels zien te halen volgend jaar – tot nu wijzen de peilingen op niet meer dan twintig. En De Korte en Den Bak zijn hiermee niet automatisch de hoogstgeplaatsten uit de provincie Utrecht: het partijbestuur behoudt zich het recht voor andere Utrechtse kandidaten, die niet wilden meedoen aan de primary, op een hogere plaats te zetten. Maar nu partijen hun leden op nieuwe manieren proberen te betrekken bij de politiek, is dit een opvallende vernieuwing.

De Utrechtse CDA’ers kunnen kiezen tussen twee kandidaten. Ria de Korte (57) woont in Baambrugge en doceert gezondheidswetenschappen op het hbo. Ook is ze CDA-raadslid in gemeente De Ronde Venen. Ze weet alles van de ouderenzorg en wil daar straks ook het woord over voeren in de Tweede Kamer. Ze houdt een verhaal met als motto: „Ouder worden doe je samen.” Sebastiaan den Bak (31) uit Utrecht werkt bij wetenschapsfinancier NWO. Hij wil in de CDA-fractie straks de expert op het gebied van de EU of onderwijs worden. Hij heeft het over onderwijs en „kansen ontplooien”. 

De leden stemmen niet simpelweg op één kandidaat. De afdeling vindt ze „te veel diepgang” hebben om ze langs een eendimensionale meetlat te leggen”, zegt de afdelingsvoorzitter. Dus vullen de aanwezigen een soort assessment-formulier in. De kandidaten krijgen punten voor hun communicatievaardigheden, „dossierkennis en kunde” en „verbindend vermogen”.

De aanwezige leden – overwegend grijs, maar lang niet allemaal – zijn niet van plan De Korte en Den Bak makkelijk weg te laten komen. Tijdens een rondgang langs tafels krijgen ze kritische vragen. „Ik hoorde weinig echte CDA-dingen in je praatje”, zegt een oudere meneer tegen Den Bak.

„Nou, ik ben erg voor duurzaamheid”, antwoordt Den Bak.

„Duurzaamheid? Dat vind ik een containerbegrip. Wat is je visie op de christen-democratie?”

Tot slot is er een rondje interactieve vragen uit de zaal, via de smartphone.

Als alle formulieren ingezameld zijn en de criteria bij elkaar opgeteld, maakt de gespreksleider de winnaar bekend. Het is Den Bak die een plek op de kandidatenlijst krijgt. Met hoeveel punten hij zijn rivaal heeft verslagen, wordt niet bekendgemaakt. Wel dat de kandidaten op een „respectvolle manier” met elkaar zijn omgegaan. Het blijft per slot van rekening het CDA.

Bron: nrc.nl  Foto: Gino Kleisen