Nieuw bestemmingsplan voor Vinkeveense Plassen

Het gemeentebestuur legt begin volgend jaar het langverwachte, nieuwe bestemmingsplan voor de Vinkeveense Plassen voor aan de gemeenteraad. Naar verwachting komt daarmee een einde aan illegale bouwwerken en eilanden die langzaam maar zeker wegspoelen. Al zeker tien jaar wordt over deze kwestie gesproken en gediscussieerd. Het is dan ook niet zomaar een recreatie-/natuurgebied: het is een bijzonder cultuurlandschap met lange, smalle stroken legakkers die stammen uit de tijd van de turfwinning.

Met het huidige bestemmingsplan mag er niets gebouwd worden op de eilandjes. Hier is echter nooit streng op gehandhaafd omdat er, ook door de gemeente zelf, al een lange tijd reikhalzend werd uitgekeken naar een plan waarbij er wel mogelijkheden zouden komen. Als gevolg hiervan zijn er inmiddels toch heel veel (nu nog) illegale bouwwerken opgetuigd, van kleine schuurtjes tot volledige blokhutten.

“Het nieuwe bestemmingsplan moet daar verandering in brengen. Eigenaren kunnen straks een vergunning aanvragen om hun bouwsels te legaliseren, mits ze voldoen aan de nieuwe regels en zij verantwoordelijkheid nemen voor behoud en onderhoud van hun kavel,” aldus de gemeente. “We hopen hiermee evenwicht te brengen tussen natuur en recreatie, en het kenmerkende karakter van de plassen te beschermen.”

Kostbare maar noodzakelijke voorwaarden

Een belangrijke voorwaarde voor legalisatie is dus dat de legakkers goed worden onderhouden. Veel legakkers zijn door de jaren heen (deels) verdwenen omdat er geen beschoeiing was om de oevers te beschermen tegen golfslag en erosie. Wat ooit lange, smalle stroken land waren, zijn nu soms alleen nog maar wat uitstekende stronken in het water. Om verdere afbrokkeling te voorkomen, moeten de eilandjes worden voorzien van stevige beschoeiing.

Deze maatregel is kostbaar – per legakker kan het tienduizenden euro’s kosten, en soms zelfs meer dan een ton – maar noodzakelijk om het gebied te behouden. Waar mogelijk biedt de gemeente ruimte voor natuurvriendelijke oevers en hoeft de beschoeiing alleen te komen op plekken waar het water daadwerkelijk impact heeft.

Bouwen mag, binnen duidelijke kaders

Het nieuwe bestemmingsplan verdeelt de legakkers in zones, met elk specifieke bouwregels. In zone 1 mag maximaal 25% van de legakker bebouwd worden, met een maximum van 40 m² en een hoogte van 3,5 meter. Binnen zone 2 en 3 geldt respectievelijk 20% en 15% als maximale bebouwing. Daarnaast moeten eigenaren minstens 25% van hun kavel beplanten met inheemse planten om de biodiversiteit te versterken. In zones X en Z blijft bebouwing helemaal verboden, om de aangrenzende natuur zo goed mogelijk te beschermen.

“Deze indeling en gestelde beperkingen zorgen ervoor dat veel bestaande bouwwerken behouden kunnen blijven. Wie zijn perceel te volgebouwd heeft, zal aanpassingen moeten doen om aan de percentages te voldoen,” verklaart een woordvoerder van de gemeente. “In veel gevallen zal het hier gaan om terrassen, die ook binnen de vierkante meters bebouwing meegeteld worden.”

Bescherming van een uniek cultuurlandschap

Ondanks de intentie om natuur en recreatie te balanceren, maken natuurorganisaties zoals Natuurvrienden Vinkeveense Plassen zich zorgen. Zij vrezen dat extra bebouwing en recreatief gebruik, zoals verhuur via platforms als Airbnb, voor verstoring in kwetsbare natuurgebieden als Botshol en Vinkenrust kan zorgen. Ze pleiten voor extra natuurbeschermende maatregelen, zoals een uitbreiding van natuurvriendelijke oevers en strikte regels voor verhuur en winterverblijf op de eilandjes.

Ook is het gebrek aan voorzieningen voor afvalwater nog een punt van aandacht. De gemeente onderzoekt welke oplossing hier het beste past, zodat de waterkwaliteit in de plassen beschermd blijft. Verschillende opties worden bekeken, met aandacht voor zowel de betaalbaarheid als de praktische uitvoerbaarheid.

Met dit nieuwe bestemmingsplan komt er perspectief voor zowel de eigenaren als voor het behoud van dit bijzondere landschap. Wanneer het plan begin 2025 wordt goedgekeurd, kunnen de eerste eigenaren mogelijk in de zomer hun vergunning aanvragen.

GemeenteVinkeveenbestemmingsplaninstagramlegakkersvinkeveense plassen