Bodemdaling is in De Ronde Venen een groot probleem. Het veenweidegebied ligt onder het zeewaterniveau. Om droge voeten te houden wordt het hele jaar water afgevoerd met pompen. Daar zit ook een nadeel aan. Als het grondwaterpeil te laag is droogt het veen uit, en krimpt het. Zo daalt de bodem. “En daar komt ook CO2 bij vrij”, vertelt Joost Samsom vanaf zijn erf in Wilnis. “Dat willen we ook niet.” Het voorkomen van bodemdaling is een grote uitdaging voor de gemeente. Een uitdaging die boer Samsom is aangegaan.
De boer uit Wilnis heeft een machine gebouwd die de bodemdaling op zijn land moet verminderen. Met een machine maakt hij een soort ‘molgangen’ onder de grond. Die zorgen ervoor dat het water uit de sloot onder het maaiveld doorstroomt, en het grondwaterpeil gelijk blijft aan het slootwaterpeil. Zo verdroogt er minder grond, en daalt de bodem dus ook minder. Hij noemt het sub-irrigatie, omdat hij het land van onderaf nat maakt.
De Stichtse Rijnlanden, het waterschap Amstel Gooi en Vecht en Wijland zijn enthousiast over de uitvinding van Samsom en ondersteunen de pilot.
Bodemdaling is niets nieuws, vertelt boer Samsom. “Dat gebeurt hier al sinds de ontginning. Honderden jaren geleden toen we hier in het moeras zijn begonnen met ontginnen en verbouwen.” Hij houdt z’n hand ver boven zijn: “Negenhonderd jaar geleden lag het maaiveld hier, die grond is allemaal weg. En dat gaat nog steeds door met 8 millimeter per jaar.” Door sloten te graven en afwateringskanalen aan te leggen is het proces versneld. “Maar dat is wel nodig voor akkerbouw.”
[prepr_photo 9d59c437-978c-4d20-be7a-84b4bebae3b3]
Hij stapt in zijn trekker en rijdt ‘m naar de sloot. Achter de trekker hangt een zwaard met daarin een buis geklemd. Vanaf de slootkant trekt hij de buis in het land. “Een laser zorgt ervoor dat de buis precies vlak ligt in de grond.” De buis zakt boven de sloot in het water. Als er belletjes naar boven komen rijdt boer Samsom in een rechte lijn het land over.
De buis steekt een stukje uit in de sloot, goed herkenbaar aan de bamboestok op het einde. In de buis zit een filter om ervoor te zorgen dat er geen vissen en diertjes het land inkruipen. Samsom trekt de buis de grond in onder het maaiveld. In het verlengde van de buis trekt hij dan een holle gang tot de overkant van het perceel. Die zorgt ervoor dat het grondwater onder het maaiveld gelijk blijft aan het slootwaterniveau.
Als duurzame en biologische boer denkt Samsom graag mee in oplossingen. Er bestaan al systemen om het land nat te houden, maar die maken gebruik van drainslangen. Bij dat waterinfiltratiesysteem liggen er pvc buizen in de grond. Samsom: “Daarvan dacht ik, hoe duurzaam is dat nou?”
[prepr_photo 679a2fa6-a6a9-4913-b8b4-0f343199d5ee]
Hij kwam op het idee van zijn machine door kritisch te kijken naar het bestaande systeem. “Als dingen ontwikkeld worden wordt het vaak steeds complexer. Uiteindelijk moet je gewoon weer eens kijken wat je allemaal kan schrappen.” Hij vroeg zich af: al dat plastic in de grond, is dat wel nodig? “Soms is het gewoon de kunst van het weglaten. En dan hou je eigenlijk alleen een holle gang over.”
Alleen aan het begin van de gang zit dus een stukje plastic buis, aan de slootkant. Om te voorkomen dat de koeien de gang dichttrappen.
Maatschappelijke problemen gaat Samsom niet uit de weg. Door mee te denken over oplossingen ziet hij een mooie toekomst voor boeren. “We krijgen als boeren erg veel op ons af”, vertelt hij terwijl hij over zijn erf kijkt. Koeien lopen langzaam voorbij. “CO2-problematiek, stikstof, ammoniak, methaan – noem maar op. Er wordt steeds meer gemeten en bijna altijd zeggen ze: de boer heeft het gedaan. Dat vind ik een foute opvatting. Het is zelfs andersom: de boer kan het oplossen.”
De komende tijd wordt het project van Samsom gemonitord met een onderwatercamera en drones van het Waternet. In september gaan ook twee andere boeren experimenteren met het irrigatiesysteem.
[prepr_photo 5adf056a-bf05-4823-8c8d-ab135c65404a]
Studio
Rendementsweg 10d
3641 SK Mijdrecht
E-mail
redactie@rtvrondevenen.nl
Telefoon Redactie
0297 - 286004
