Op zoek naar de otter: 'verkeer blijft een gevaar'

“Kom eens kijken.. hier ligt een kreeftenrestje. Stukje
schild. Zou een oud spoor kunnen zijn.. maar ja, het kan ook een rat geweest
zijn.” Rob Idema en Robbert Bons lopen langs de oevers en sloten van De Ronde
Venen. Ze staan stil bij hoopjes uitwerpselen en platgeslagen stukjes riet. Op
zoek naar de otter.

Vorig jaar vonden Rob en Robbert onder een viaduct in Wilnis DNA-sporen van een otter. Dit was het eerste teken dat de otter terug is in De Ronde Venen. Als bestuursleden van Natuur- en milieuvereniging waren Rob en Robbert erg blij met dat nieuws. Sindsdien zoeken ze twee keer per maand naar nieuwe sporen.

Droge voeten

Lange tijd was de otter verdwenen uit Nederland, onder andere doordat mensen op de dieren jaagden. Sinds 2002 is de otter weer terug in het land. De grootste bedreiging voor de otter is nu het verkeer. Veel otters worden aangereden omdat ze de weg oversteken.

Om die reden heeft de gemeente otterpassages aangelegd in De Ronde Venen. Deze maand zijn daar twee nieuwe bij gekomen: in Wilnis en Waverveen. Want hoewel otters goed kunnen zwemmen, steken ze vaak de weg over. “Als otters zich verplaatsen doen ze dat via het land”, vertelt Rob. Hij staat naast een drukke rotonde van de N212 in Wilnis. Hij wijst naar de nieuwe otterpassage die onder de brug loopt. “Ze volgen een sloot en als ze dan zo’n brug tegenkomen kiezen ze er altijd voor om via de weg over te steken. Dat blijft een groot gevaar.” Om dat te voorkomen zijn er bakken met zand onder de brug vastgemaakt. Rob: “Zo kan ‘ie toch met droge voeten naar de overkant.”

De otter spotten is Rob en Robbert nog niet gelukt. Hoewel
ze dus over het land lopen, zijn ze niet makkelijk te vinden. “Ze zijn naar de
nacht verdrongen door de mensen, omdat we op ze gejaagd hebben”, vertelt Rob. Het
zijn erg schuwe diertjes. Hij wijst naar een stukje land vol bosjes, vlak langs
het water. “Daar zou zomaar een otter verschuild kunnen zitten.. we zien ‘m
gewoon niet.”

Hij tuurt over het hek naar de bakken met zand onder de brug. Op zoek naar voetafdrukken van de otter. “Vijf tenen, dat is een otter.” Er is nog niets te zien.

Voedselpiramide

Rob en Robbert struinen verder, onder een viaduct laat Rob zien waar ze de eerste sporen vonden. Er hangt ook een wildcamera die beweging filmt. Ze vervangen de SD-kaart. Thuis kijken ze de foto’s en video’s door, hopend dat er tussen de vissers, ratten en vogels ook een otter langsloopt.

De terugkomst van de otter is voor de Natuurvereniging belangrijk.
“De otter is natuurlijk een heel leuk dier: mooi, speels en aaibaar. Maar het
geeft ook aan dat het met jouw gebied goed gaat.”

De otter is namelijk een toppredator. Hij eet kreeften, vogeltjes en grote vissen. Die vissen eten weer kleinere vissen, en die kleinere vissen eten bepaalde algen en flora. “De otter staat helemaal aan het topje van deze voedselpiramide. Dus als de otter hier kan leven, betekent het dat ons hele gebied van goede kwaliteit is.”

Poep in de vriezer

Dus blijven Rob en Robbert speuren naar de otter. Dat betekent: op zoek naar poep. “De poep van een otter ziet er anders uit dan andere poep. Bij otters zit altijd structuur in: visgraatjes, botjes, kreeftenrest.” Maar de gouden tip om otterpoep te herkennen: “Ruiken. Als je het echt zeker wil weten moet je heel dicht met je neus erbij. Dan ruikt het zoetig vissig.” Rob en Robbert krijgen ook cursus in het herkennen van otterpoep. “Als je dat eenmaal geroken hebt.. Dat vergeet je niet meer”, lacht Rob.

Rob en Robbert verzamelen de uitwerpselen van de otter, ook wel spraints genoemd. “In die spraints zit DNA. We hopen dat bij de universiteit van Wageningen te kunnen laten onderzoeken.” In het verleden werd dat onderzoek betaald door de overheid. Inmiddels zijn er meer dan 400 otters in Nederland en is het nu een ‘levensvatbare populatie’. De Natuurvereniging wil het DNA alsnog graag laten onderzoeken. “Om erachter te komen welke otter het is en waar ‘ie heengaat.” Tot ze financiering kunnen vinden ligt de verzamelde poep in de vriezer.

Rob ziet een paaltje met een uitwerpsel in het water. Hij pakt z’n verrekijker. Helaas. “Dit is van een gans.” Deze ochtend hebben Rob en Robbert nog geen succes. Maar dat maakt niet uit, zegt Rob. “We blijven hopen dat we ‘m weer vinden. En zo’n dag is sowieso leuk, want je bent echt lekker in de natuur bezig.”

NieuwsVinkeveenWaverveenWilnisde groene venenfaunapassagenatuurnatuurverenigingonderzoekotterotterpassageotterspoorrob idemaRobbert Bons