Een doosje eieren, een fles melk of een zakje aardappelen uit een automaat op het erf van de boer trekken. Het is een kleine manier om bij te dragen aan een rechtvaardigere compensatie voor boeren. Wat de boeren betreft, worden de automaten de komende tijd dan ook nog populairder. Bij de boerderijautomaat in Waverveen is het al wat drukker.
Vers rood fruit, nieuwe oogst aardappelen, pannekoekenmix en flesjes sap: bij de boerderijautomaat in Waverveen is er volop keuze. Vijf jaar geleden begon Lydia van Vliet met de automaat als vervanging van het winkeltje in de schuur. “Mijn schoonmoeder wordt steeds ouder, en voor ons als nieuwe generatie is het moeilijk om altijd thuis te zijn.” Met de automaat kunnen mensen zelf hun groenten en fruit uitkiezen en afrekenen.
“Hier in de buurt bestond dit eigenlijk nog niet, dus het was voor mensen echt een uitje. Zeker met kinderen. Dan zeiden ze: ‘dit is leuker dan een kinderfeestje’.” De afgelopen jaren is het assortiment flink uitgebreid met producten die vooral uit de streek komen. Lydia merkt dat er steeds meer mensen langs komen. “Dat begon echt tijdens corona, toen werd het heel druk. Maar ook nu met de boerenprotesten merk je het.”
Dat komt mede door een bericht dat Lydia plaatste op Facebook: “Ziet u bij de supermarkt lege vakken? Dan kunt u het bij ons uit de muur pakken.” Het bericht werd al 15.000 keer bekeken en heel vaak gedeeld. “Dit hadden we nog nooit eerder gezien,” vertelt Lydia. “Je ziet echt dat mensen ons willen steunen.” Zo zag ze de afgelopen dagen meer nieuwe mensen in de automaat. “Net heb ik nog twee klanten geholpen die niet wisten hoe het werkte, dan weet je: die zijn nieuw.” Ook in het gastenboek werden leuke nieuwe berichten achtergelaten, vertelt Lydia.
Niet overal in Utrecht is sprake van een toename in klanten. Stef van Barneveld van De Voskuilerhoef in Woudenberg is best tevreden met de automaat die sinds 2015 op zijn boerderij staat. De melk- en pluimveehouder vertelt: “Wij hebben een automaat met aardappels en eieren, en als we de kans hebben ook wat appels en peren. Het is een soort FEBO-muur waar mensen geld ingooien en dan kunnen ze wat pakken.” De boer gaat ook met zijn tijd mee: “Op dit moment kan je nog alleen contant betalen, maar volgende maand komt er een nieuwe automaat waar je ook met pin kan afrekenen. Want nee verkopen, dat kan in deze branche niet.”
[prepr_photo 05322b57-7e22-4e7e-8bc4-8e1501c363ed]
Hij hoopt dat meer mensen gebruik gaan maken van de boerderijautomaten: “Je ondermijnt met de eieren die wij verkopen de groothandelaren en supermarkten die toch wel erg veel winst pakken op een relatief goedkoop product zodat wij er weinig aan overhouden. En de kwaliteit is beter want het is verser.”
Boeren houden aan producten die ze op hun eigen boerderij verkopen meer over dan aan dezelfde producten die in de supermarkt worden verkocht. Wageningen University & Research onderzocht hoeveel geld er omgaat in de directe verkoop van boeren aan consumenten. Zij becijferden dat er in 2020 370 miljoen euro werd omgezet in de boerderijverkoop.
Het aantal boeren dat direct aan klanten verkoopt, stijgt ook. In 2007 deden iets meer dan 2800 bedrijven dit. In 2020 zijn dit er al meer dan 3800. De omzet steeg van 89 miljoen in 2008 naar 370 miljoen in 2020. De Wageningse onderzoekers schatten het aantal verkooppunten langs de weg nu op zo’n 1750 kleine en grote kraampjes, automaten en winkels.
Tijdens de boerenprotesten werd vaak genoemd dat agrariërs te weinig betaald krijgen door supermarkten en groothandels. Maar voor een hele grote run op de automaten zorgde dat niet. Bij drie boeren die RTV Utrecht spreekt, zorgden de boerenacties van de afgelopen weken niet voor extra omzet vanuit de automaten op hun erf. Behalve dan bij boerin Lydia van Vliet, die door haar populaire Facebookpost wél meer aanloop merkte.
[prepr_photo 5318cbf0-2778-4716-86dd-03786a67d037]
Voor de meeste boeren blijven de automaten dus vooralsnog een leuk extraatje. De hoofdverdiensten komen uit de verkoop van melk, vlees en eieren aan melkcoöperaties en groothandels.
Een toename in het aantal gebruikers van automaten was er enkele jaren geleden wel tijdens de coronacrisis, merkten de boeren die RTV Utrecht sprak zoals melkveehouder Marije Klever uit De Meern. “Met name tijdens corona kwamen er veel meer mensen langs. Die wilden onze producten uit gezondheidsredenen en het was ook echt een uitje.”
De boerin uit De Meern was één van de eersten in Nederland met een melktap. Klever: “Ik heb hem nu zo’n elf jaar. In het begin was het de tweede melktap van het land. Nu zijn er veel meer.” Ze noemt dezelfde punten als haar collega uit Woudenberg als gevraagd wordt waarom ze een melktap en eier- en vleesautomaat heeft. “Voor mij is het qua prijs interessant. De prijzen van de coöperatie zijn stukken lager. Dus het is een stukje verdienmodel.”
Bijkomend voordeel is dat Klever bezoekers naar de boerderij trekt: “Je kan mensen leren dat de producten die ze elke dag gebruiken om de hoek gemaakt worden.” Maar ook de boerin tekent aan: slechts een klein deel van de melk van haar koeien verlaat via de automaat haar boerderij.
En de boerin heeft nog een argument waarom meer mensen bij haar boerderij De Waaise Weelde langs moeten komen. De melk uit de tap op haar boerderij smaakt anders dan de melk uit een pak uit de supermarkt. “Mensen komen veel voor de smaak. Dat heeft mijzelf verbaasd want als boer ben je daaraan gewend maar de meeste mensen komen niet zozeer omdat ze bij de boer kunnen kopen maar omdat ze het lekkerder vinden. Alle vetten en eiwitten zitten er nog in, hè. Als de koe in de wei staat, smaakt de melk anders als dan de koe in de stal straat. De smaak groeit mee met de seizoenen.”
Studio
Rendementsweg 10d
3641 SK Mijdrecht
E-mail
redactie@rtvrondevenen.nl
Telefoon Redactie
0297 - 286004